سایت جـامع آستـان وصـال شامل بـخش های شعر , روایت تـاریخی , آمـوزش مداحی , کتـاب , شعـر و مقـتل , آمـوزش قرآن شهید و شهادت , نرم افزارهای مذهبی , رسانه صوتی و تصویری , احادیث , منویـات بزرگان...

مدح و شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها

شاعر : محمد علی مجاهدی
نوع شعر : مرثیه
وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن
قالب شعر : ترجیع بند

به دعا دست خود که برمی ‏داشت            بـذر آمـیـن در آسـمـان می ‏کـاشت

بـــه تمــاشـا، مـلــک نـمـازش را            نــردبــانـی ز نــــور میپـنداشت


چه نـمازی؟ که تا به قـبـۀ عـرش            بُـرد او را و نـــردبـان بـرداشـت

پــــرچم دیــــن ز بام کعبه گرفت            بـُرد و بـر بـام آسـمـان افـراشـت

بس کـه کاهـیـده بـود، شـب او را            شبـحـی نـاشـــنـــاس می ‏انگـاشت

خصــــم بیـــدادگر ز جور و ستم            هیـــچ در حـق او فــرو نگـذاشت

تـــا نینــــداخـــتش به بستر مرگ            دسـت از جـان او مگـر برداشـت

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

دشمن از حد فزون جفا پیشه است            چه کند بعد ازاین در اندیشه است

نـســل در نســل او حـرامـی بـود            خصـم بدخواه تـو پدر پیـشه است

ریشـــــه ‏اش را ز بـیـخ میکـندم            چه کنم دشـمن تو بی ریـشـه است

به گـمـانـش که جــنگـل مـولاست            غافـل ازاین که شیر در بیشه است

یک طرف نور ویک طرف ظلمت            یک طرف سنگ و یک طرف شیشه است

دل گل؛ خون ز دست گلچین است            وان چه بر ریشه می‏ خورد تیشه است

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

سخن از درد وصحبت از آه است            قـصـۀ درد او چـه جان کـاه است

راه حق، جز طریق فاطمه نیست            هر که زین ره نرفت، گمراه است

درمحیـطی که موج گوهر نیسـت            گر خزف جلوه کرد، دل خواه است

عــر دل کاش ادامه‏ ای می ‏داشت            ورنه این قبض و بسط گه گاه است

در مسـیـری کـه عـشـق می ‏تـازد            تا به مقــصود، یک قدم راه است

در بـهـاران، خــزان این گـل بود            عــمر گـل ها هــمیشه کوتاه است

بـا غــم تو، دلـی که بـیـعـت کـرد            تـا ابــد در مـســـــیـر الله اســــت

هر کـس آمد، به نـیـمـۀ ره مـانــد            غم فـقط بـا دل تــو هــمـراه است

آن که در گوش جان اومانده است            نــالـه‏ هــای دل عـلی، چـاه اسـت

این که برلب رسیده جان علی است            دل گمـان می ‏کند هــنوز، آه است

خون شداز سیـنۀ تو بیرون ریخت            حـق ز حــــال دل تـو آگـاه اسـت

آن کـه بعـــد از کـبــودی رخ تـو            با خـسوف آشتی کــنــد، ماه است

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

ساز غـم گر تـرانـهای مـی ‏داشـت            آتـش دل، زبــــانــهای مـی ‏داشـت

چــــون زبـان دل آتش افشان بود            کـوه غــم گـر بهانـه ‏ای مـی ‏داشت

کــاش مــرغ غـریب این گـلـشـن            الــفـتـی بـــا تـرانـه ‏ای مـی ‏داشـت

یـا عـلی! بـــــا تو بـود هـمـسـایـه            اگر انـصاف، خــانـه ‏ای می ‏داشت

بــــا تـو عمری هـم آشیان می ‏شد            حـــق اگـر آشـیــانـه ‏ای مـی ‏داشت

آسـتــــان تـــو بـــود یــــا زهـــرا            گـر ادب، آســــتانـه ‏ای مـی ‏داشت

در زمــــان تــــو زندگی میکرد            گـر صداقت، زمـانـه ‏ای می ‏داشت

گـر مـزار تـــو بی ‏نـشـانـه نـبـود            بـی نشــــانی نشـانـه ‏ای مـی ‏داشت

گـر که مـیزان حـق زبـان تو بود            ایــن تــرازو زبـانـه ‏ای مـی ‏داشت

ســینـۀ خـون فـشـان فـاطـمـه بود            گر گل خون، خزانـه ‏ای می ‏داشت

گــــر نـمیسوخت گـلـشن توحـید            گـلـبـن او، جـــوانـه ‏ای مـی ‏داشـت

قــصـــه‏ ی زنـــــدگــانی او بــود            گر حقیــقـت، فسـانـه ‏ای می ‏داشت

شب اگر داشت دیــده، در غـم او            گریـه‏ های شبــــانـه ‏ای مـی ‏داشت

گر غـمـش بـحر بی کـرانـه نـبـود            غــم مــا هــم کرانـه ‏ای مـی ‏داشت

بـهـر قـتـلش بــه جـز دفـاع عـلی            کـاش دشـمــن بـهانـه ‏ای می ‏داشت

به ســر و روی دشمــنـش می ‏زد            شرم اگــر، تــازیـانـه ‏ای می ‏داشت

شـانـه مــی ‏کـرد زلـف زیـنـب را            او اگر دست و شانـه ‏ای می ‏داشت

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

آتش کـیـــنه چــون زبـانه کـشـیـد            کـار زهـرا بـــــه تــازیـانـه کشید

دشـمـن دل سیـه، بـه رنگ کـبود            نـــقــش بی مــهـری زمـانه کشـید

آتــــش خـــــشـم خـانمان سـوزش            پــای صـد شعله را به خانـه کشید

هـم چو شمعی که بی‏ امان سوزد            شــــعـله از جان او زبــانـه کـشید

در مـیـانـش گـرفـت شـعـلۀ کـیـن            پــای حـق را چــو در میانه کشید

دل او در میـــــان آتــش و خــون            پــر بـه سـوی هــم آشـیـانـه کشید

ســوخـت بــال کـبـــوتـران حــرم            کـار ایـــن شعله هـا بـه لانـه کشید

دامـن گــل کـه ســوخـت از آتـش            شـعـلــه ســر ازدل جـوانـه کشـید

ســـینه‏ اش مخـزن گـل خـون شد            به کجــا کار ایـــن خزانـه کــشیـد

قـامـتـش حــــالت کـمـانـی یـافـت            بـس کـه بـار محـن به شـانه کشید

سبحه، مشق سرشـک او میکرد            بـس کـه نـقـش هـزار دانـه کـشید

بـر رخ ایــن حـقـیـقـت مـعــصوم            نـتـوان پــرده‏ ی فـسـانــه کشیـــد

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

گل خزان شد، صفای اومانده‏ ست            رنـگ و بـوی وفـای او مانده‏ ست

رفت زهـرا، ولی بـه گـوش عـلی            نـــــالــۀ ای خــدای او مـانـده‏ ست

در دل او کـــه بیت الاحـزان ست            نـــــالــۀ وای وای او مــانــده‏ ست

یـا عـلی گـفت و گفت تا جـان داد            ایـن خـدایـی نــدای او مـانـده‏ ست

بـــر لب او کــــه خاتـم وحیست            نـقـش یــا مـرتضای او مانده‏ ست

زیـــر ایـن نه رواق گـنـبـد چـرخ            نــالـه‏ ی او، صـدای او،مانده‏ ست

رفــت و، زیــر زبـان لیل و نهار            مـزه‏ هــای دعـای او مـانـده‏ سـت

گر چه دستش ز دسـت رفته ولی            کف مـشکـل گـشای او مـانده‏ ست

دل خـبــر می ‏دهـــد به ناله از او            گر چـه در مبـتـدای او مانـده‏ ست

در دل مـــا کـــه کربلای غم‏ ست            نـیـنـوایی نــوای او مـــــانـده ‏ست

که قـــدم می‏ نهـــد به خـانه‏ ی دل            در دلــــم جـای پای او مانـده‏ ست

نـیـمــه جـانی عــلـی به لـب دارد            چه کـنـد؟ ایـن برای او مانده‏ ست

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

تا عـــقیق ست و تا یمن باقی ست            رگـههـایـی ز خـون من باقی ست

شهـر مـن تا مـدیـنـۀ عـشـق است            هم اویس ست و هم قرن باقی ست

خـون من، این زلال جاری سرخ            در دل لعـل، مــوج زن بـاقی ست

مانـــد زینـب،اگـر که زهرا رفت            بچــه شیری ز شـیـرزن باقی ست

گر چـه آهـسته چون نسـیم گذشت            جای پایش در ایـن چمن باقی ست

تا که نمـرود هـسـت، آزر هـست            تـا تـبر هست، بت ‏شکن باقی ست

تـا سـر کـفـر و شـرک می‏ جـنـبـد            ذوالفـقارست و بوالحسن باقی ست

در دل شــــعـله ســـوخت پـروانه            گریـــۀ شـمــع انـجـمـن بـاقی ست

سوخت شمع وبه جاست فانوسش            از عــلی نـقـش پـیـرهـن باقی ست

بر رخ آن فرشـــتــه‏ ی معـصـوم            اثــــر دسـت اهـرمـــن بـاقـی ست

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

رفتــــی و  زیــــنب تـو می مـانـد            خـــط تـــو، مکـتـب تـو می مـانـد

بر کـف زینب، ایـن زبــان عـلـی            رشـتـــۀ مطلــــب تــــو مـی مـانـد

تـا حـسـیـنی و کـربـلایـی هـسـت            زیــــن اَب، زینــب تـو مـی مـانـد

از عــــلی دم زدی و، نـــام عـلی            تــا ابــد بـــــر لــب تــو می مـانـد

تـا ابــــد در صــوامــع مـلـکـوت            نــــالــۀ یــا رب تـــــو مـی مــانـد

هم نماز نـشـســــتـۀ تــو بـه روز            هـم نـمــاز شــــب تــــو می مـانـد

منصب تو، حکومــت دل هـاست            بـهـر تـو، مــنصب تــو می مـانـد

در سپـــهـــر شـهـــامت و ایـثــار            پــــرتـو کـوکــــب تــو مـی مـانـد

خــون تــــو پشتوانه‏ ی دیـن ‏ست            تــــا ابـد مـذهــــب تــو مـی مـانـد

دل تو می ‏طـــپد به ســـینه هنـوز            شــور تــاب و تـب تـو مـی مـانـد

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

بـی تــــو ای یــار مـهـربـان علی            شعـله سـر مـیکـشد ز جان عـلی

بی تو ای قـهـرمـان قصـۀ عـشـق            نـــاتـمــام اسـت داســـتــان عـلـی

عـــیـسـی ار چـار پــله بـالا رفت            دم آخـر، ز نــــردبــــان عــــلــی

در عـــروج تــو از ادب می‏ سود            سـر بــــه پـای تــو،آسـمان عـلـی

خـطــبـۀ نــــاتــمـام زهـــرا کـرد            کار شـمـشـیر خـون فشـــان عـلی

خواست نفرین کند، کـه زهـرا را            داد مــولا قـسـم بــــه جــان عـلی

کـــه ز قـهـر تـو مـــاسـوا ســوزد            صبـر کن صـبـر، مهـربـان عـلی

ذوالـــفــقــار بـــرهـنـۀ ســخـنـش            کـرد کـاری بـــه دشـمــنـان عـلی

کـــه دگــر تـــا ابـد بــــزنهـــارند            از دم تـــیـــغ جـــان سـتـان عـلی

با وجـودی کـه قـاسـم رزق است            ساخت عمری به قرص نـان علی

بعد او،خصـم دون که می ‏پنداشت            بـه سـه نــان می ‏خرد سنان عـلی

بود غـافـل کـه چــون بــه سر آید            دورۀ صـبـر و امــتــحـــان عـلـی

دشمـــنــان را امـان نــخواهـد داد            لحـظـه ‏ای تـیـغ بـــی امـان عـلی

زینب! ای خـطـبـۀ حماسی عـشق            ای بـه کــام عــلـی، زبــان عـلـی

بـــاش کـز خـطـبه ‏ات زبانه کشد            آتــــش خـفــتـه در بـیـــان عـلــی

دیدم انصاف را به کوچـۀ عـشـق            سـر نهــــاده بــــر آستـــــان علی

نـســب خـویـش را جــوانــمـردی            مـــی‏ رسـانـــد بـه دودمـان عـلی

عشــق، چـــون من ارادتــی دارد            بـه عــلی و بـــه خــانـدان عــلـی

رفـت زهـــرا و اشـک از دنــبال            وز پـــی او روان، روان عــــلـی

خرمـن او اگر در آتـــش سـوخت            رفـت بـر بـــاد خان و مـان عـلی

بـازمـــانـــده‏ ست ســـفــرۀ دل او            غــم و دردسـت، مـیـهـمـان عـلی

راز دل را بــــه چــاه مـی ‏گــوید            رفــتـه از دســت، هـم زبـان علی

آن شـراری کـه سوخت زهـرا را            سـوخـت تا مـغـز استخـوان علی

قــصـــه را تـــازیـــانـه مـی ‏دانــد

در و دیـــوار خـــانـــه مـی ‏دانـــد

نقد و بررسی